ClickCease

Kennisbank

Begrippenlijst

Wat is een CO2-prestatieladder?

Duurzaamheid is tegenwoordig niet meer weg te denken uit de tenderwereld. Opdrachtgevers eisen steeds vaker van opdrachtnemers dat zij projecten op een duurzame manier uitvoeren. Vaak met duurzaamheid als apart gunningscriterium in de leidraad. Duurzaamheid wil zeggen dat een product of dienst in zijn levensloop zo min mogelijk nadelige effecten mag hebben op de economie en de samenleving én dat het lang mee moet gaan.

Onder het begrip duurzaamheid kun je een breed scala aan onderliggende thema’s scharen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan duurzame energiebronnen, biodiversiteit, ecologie en misschien wel de meest voorkomende in tenders: de CO2-uitstoot. Opdrachtgevers willen dat opdrachtnemers maatregelen bedenken om hun CO2-uitstoot te reduceren. Op dit gebied kan de CO2-prestatieladder uitkomst bieden. We leggen in dit artikel eerst uit wat de CO2-prestatieladder is en wat de verschillende niveaus precies zijn. Daarna leggen we uit hoe je je certificeert op de ladder, waarom de CO2-prestatieladder belangrijk is en wat het voordeel is bij aanbestedingen.

Wat betekent de CO2-prestatieladder?

De CO2-prestatieladder is een handig duurzaamheidsinstrument in Nederland, ontwikkeld door ProRail in 2009. Sinds 2011 beheert de Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden en Ondernemen (SKAO) de ladder en is ook eigenaar. De CO2-prestatieladder helpt bedrijven en overheden om de CO2-uitstoot te verminderen. De ladder functioneert als CO2-managementsysteem en als aanbestedingsinstrument. De verschillende niveaus van certificering geven aan in welke mate jouw bedrijf zich bezighoudt met het reduceren van CO2 (zie daarvoor de volgende deelvraag). Investeren in een certificering kan zichzelf terugverdienen, want het levert voordelen op voor je bedrijf: lagere energiekosten, kostenbesparing door duurzaam materiaal en materieel en meer omzet door het winnen van aanbestedingen door de behaalde fictieve korting op de inschrijfprijs bij BPKV.

 

Wat zijn de verschillende niveaus op de CO2-prestatieladder?

De CO2-prestatieladder bestaat uit 5 verschillende niveaus, opklimmend van 1 naar 5. Hoe hoger je op de ladder staat, hoe beter de organisatie omgaat met CO2-reductie. Bij het certificaat van niveau 3 betekent het dat je voldoet aan alle eisen van niveau 3 en alle onderliggende eisen van de niveaus daaronder. De volgende opsomming geeft per niveau een beschrijving waar je als bedrijf of organisatie aan moet voldoen om het bijbehorende certificaat te behalen.

CO2-prestatieladder

CO2-prestatieladder niveau 1

Niveau 1 betekent niet per definitie dat je je helemaal niet bezighoudt met CO2-reductie. Het is enkel en alleen het laagste niveau van certificering, maar als bedrijf bezit je wel het certificaat. Het bedrijf brengt de energiestromen kwalitatief in kaart en beschikt over een lijst met alternatieven op het gebied van energiebesparing en duurzame energie. Op ad hoc basis communiceert het bedrijf intern over CO2-reductie en is op de hoogte van keteninitiatieven over energiebeleid.

CO2-prestatieladder niveau 2

Het bedrijf brengt de energiestromen kwantitatief in kaart en formuleert specifieke doelstellingen over CO2-reductie, energiebesparing en duurzame energie. De interne communicatie over CO2-reductie vindt structureel plaats en het bedrijf neemt passief deel aan initiatieven binnen de eigen keten.

 

CO2-prestatieladder niveau 3

Een bedrijf op niveau 3 vormt kwantitatieve doelstellingen voor de eigen CO2-uitstoot en beschikt over een emissie-inventaris volgens de ISO-norm. De communicatie over CO2-reductie is zowel intern als extern en er wordt actief deelgenomen aan duurzame initiatieven binnen de sector

CO2-prestatieladder niveau 4

De sprong van niveau 3 naar niveau 4 is vaak het grootst, omdat niveau 4 vereist dat het bedrijf zelf de initiatiefnemer is binnen de eigen sector of keten. In niveau 4 breng je de ketenemissies in kaart en analyseer je de CO2-uitstoot binnen de keten.

CO2-prestatieladder niveau 5

Het niveau 5 certificaat vereist dat je als bedrijf niet alleen zelf beschikt over een emissie-inventaris, maar ook van de belangrijkste leveranciers. Ook moet aantoonbaar gemaakt worden dat de doelstellingen ook daadwerkelijk gerealiseerd worden. De theorie moet naar de praktijk gebracht worden. Op de lange termijn bind je je aan een reductieprogramma op het gebied van CO2, meestal in samenwerking de overheid of een maatschappelijke organisatie.

 

Wie gebruiken de CO2-prestatieladder?

Zoals we eerder al noemden, gebruiken bedrijven en overheden de CO2-prestatieladder. Het is daardoor een bruikbare tool voor zowel de publieke als private sector. Maar ook binnen die sectoren kun je verschillende deelgebieden van elkaar onderscheiden. De CO2-prestatieladder is namelijk toepasbaar binnen de algemene bedrijfsvoering, in losstaande projecten en in de gehele bedrijfsketen. De CO2-prestatieladder geeft bijvoorbeeld aan dat je in het algemeen als bedrijf op de goede weg bent met het reduceren van je CO2, als je je op een hoog niveau bevindt. Daarnaast toont het op microniveau aan dat je als bedrijf binnen een bepaald project met duurzame machines voor CO2-reductie zorgt. Als laatste betekent niveau 4 of 5 dat je binnen de eigen keten continu verbetert en ook invloed uitoefent buiten de eigen keten.

 

Zo certificeer je je met de CO2-prestatieladder

De beoordeling van het niveau waarop je je als bedrijf bevindt, wordt bepaald door eisen afkomstig uit vier verschillende invalshoeken. Per invalshoek wordt gekeken hoe de organisatie scoort. Iedere invalshoek kent een eigen weging.

A – Inzicht (weegfactor 40%): het bepalen van de energiestromen en de CO2-reductie en -footprint;

B – Reductie (weegfactor 30%): het ontwikkelen van doelstellingen voor CO2-reductie, die de ambitie van het bedrijf tonen;

C – Transparantie (weegfactor 20%): structurele communicatie over CO2-beleid, zowel intern als extern;

D – Participatie (weegfactor 10%): de mate van deelname aan initiatieven in de eigen keten op het gebied van CO2-reductie.

 

Elke gecertificeerde organisatie krijgt jaarlijks bezoek van een auditeur. Deze audit wordt gedaan door een onafhankelijke partij, die geaccrediteerd is als Certificerende Instelling (CI). Dit auditproces werkt vervolgens ook meteen als CO2-managementsysteem voor het bedrijf in het algemeen of voor een bepaald project. Op deze manier zorg je met het certificaat automatisch voor een continue verbetering op het gebied van duurzaamheid en CO2-reductie.

 

De CO2-prestatieladder houdt bij het bepalen van het niveau van certificering rekening met de grootte van bedrijven en organisaties. Er wordt onderscheid gemaakt tussen kleine, middelgrote en grote organisaties op basis van de CO2-uitstoot in tonnen per jaar. Kleine en middelgrote bedrijven kunnen vervolgens vrijstelling krijgen voor bepaalde eisen, zoals het opstellen van slechts 1 ketenanalyse in plaats van 2. Aan deze kwijtgescholden eisen is dan ‘fictief’ voldaan. Fictief voldoen aan een eis levert per vrijgestelde eis, 90% van de maximale score op.

 DienstenWerken/leveringen
Kleine organisatieMaximaal 500 ton CO2-uitstoot per jaar

Totale CO₂-uitstoot van de kantoren en bedrijfsruimten bedraagt maximaal (≤) 500 ton per jaar, en de totale CO₂- uitstoot van alle bouwplaatsen en productielocaties bedraagt maximaal (≤) 2.000 ton per jaar.

 

Middelgrote organisatieMaximaal 2500 ton CO2-uitstoot per jaar

Totale CO₂-uitstoot van de kantoren en bedrijfsruimten bedraagt maximaal (≤) 2.500 ton per jaar, en de totale CO₂-uitstoot van alle bouwplaatsen en productielocaties bedraagt maximaal (≤) 10.000 ton per jaar.

 

Grote organisatieMeer dan 2500 ton CO2-uitstoot per jaarOverig

 

 

Het voordeel van de CO2-prestatieladder bij aanbestedingen

Het doel van de CO2-prestatieladder bij aanbestedingen, is het behalen van fictieve korting op de inschrijfprijs op het gebied van duurzaamheid. Aanbestedende diensten in België en Nederland passen de prestatieladder op die manier toe als inkoopinstrument. Bedrijven met een hogere certificering krijgen als beloning meer korting en een voordeel bij de beoordeling en de uiteindelijke gunning van de betreffende tender. Dus: hoe hoger de trede, hoe hoger de korting. De aanbestedende dienst bepaalt altijd hoeveel korting er per niveau op de ladder wordt gegeven aan de opdrachtnemer. Een simpel voorbeeld waarbij organisatie B in het voordeel is:

OrganisatieInschrijfprijsNiveau op de ladderBehaalde fictieve kortingFictieve prijs
A€ 4,9 miljoen3€ 250.000€ 4,65 miljoen
B€ 5,1 miljoen5€ 500.000€ 4,6 miljoen

Toch krijg je niet altijd direct korting door een bepaald niveau op de prestatieladder. Vaak vraagt een aanbestedende dienst een heel criterium over duurzaamheid in het algemeen uit in de gunningsleidraad. In zo’n geval kan de CO2-prestatieladder niet alleen dienen als losstaande maatregel in je plan van aanpak, maar biedt de ladder (in de functie van CO2-managementsysteem) jouw plan automatisch meer inhoud bij een uitvraag naar duurzaamheid. Door het ingebouwde managementsysteem ben je je als bedrijf meer bewust van jouw duurzaamheidsbeleid en verbeter je hierin continu. Hierdoor kun je een betere invulling geven aan een gunningscriterium over duurzaamheid.

De meerwaarde van de CO2-prestatieladder: door het certificaat van de CO2-prestatieladder wordt uw bedrijfsvoering klimaat neutraler, milieubewuster en dus duurzamer. Ook kun je er fictieve korting mee verdienen bij een EMVI-plan. Als laatste zorg je met een hoog niveau op de CO2-prestatieladder ook voor een positieve uitstraling op het gebied van duurzaamheid binnen de gehele bedrijfssector.

 

Hulp of advies nodig bij het gebruik van de CO2-prestatieladder of het schrijven van plan van aanpak over duurzaamheid?

Dan helpen wij je natuurlijk graag verder. Ons enthousiaste team staat voor je klaar. Neem contact met ons op via onze contactpagina.

Nieuwsbrief

Wil je onze nieuwsbrief ontvangen? Krijg maandelijks updates over onze projecten en ons team.